تكنولوژي ساخت لاستیک با فرآيندهاي توليد قطعات ترموست و ترموپلاس تفاوت چنداني نميكند .

فقط ماهيت لاستيک است كه به خاطرخاصيت كشساني و تغيير شكل خيلي خوبي كه ميتواند داشته باشد ، باعث ايجاد وجه تمايز با ترموستها و ترموپلاسها شده است.

چگونگی توليد لاستيک:

در دنیا دو نوع لاستيك طبيعي و مصنوعي داريم كه نه به عنوان يك ماده خالص بلكه با توجه به اينكه چه مواد افزودني برای ساخت آن اضافه ميكنيم اين مواد مشخصه گوناگوني به خود ميگيرند.

لاستيک های متفاوتی داريم ساخت لاستیک هايي كه عمده ترين شان به عنوان تاير اتومبیل استفاده ميشوند.

ساخت لاستيك هايي كه به عنوان درزگير هستند، كف كفش های اسپرت و غیره كه تركيبهاي آن فرق ميكند؛

در برخي موارد لاستيك هايي نياز است كه خاصيت كشساني خيلي زيادي داشته باشند مثل

كش های پول و يا در برخي موارد ميخواهيم لاستيك خاصيت كشساني چنداني نداشته باشد.

همانطور كه گفته شد خاصیت لاستیک ها برميگردد به اينكه چه موادي با آن تركيب شود.

لاستيک هاي طبيعی از جنگلهاي استوايي به دست مي آید اما ساخت لاستيك هاي مصنوعی با استفاده از مواد نفتي ساخته مي شوند .

دليل استفاده از آنها اين است كه لاستيک های طبيعي به اندازه مصرف دنيا توليد نمي شود و جوابگو نيستند.

بخش عمده مصرف را  لاستيک هاي مصنوعي تشكيل میدهند.

لاستیک طبیعی

پس مرحله اول  ساخت  لاستيک آناست كه چگونه لاستيك مورد نياز (ماده اوليه ساخت لاستيک) توليد ميشود.

شكل دهي لاستيک و پليمريزاسيون:

در مرحله اول آماده سازي اوليه لاستيك و مواد را داشتيم .

در مرحله دوم شكل دهي و در مرحله سوم مرحله پخت لاستيك را خواهيم داشت كه شكل نهايي به لاستيک داده ميشود.

چون لاستيک به خودي خود استحكام چنداني ندارد بايد با مواد ديگري تركيب شود زيرا لاستيک ها:

در مقابل كشش خيلي مقاوم نيستند و پاره ميشوند.

در مقابل اوزون (به خصوص براي تايرها) خيلي مقاوم نيستند.

نور خورشيد به آنها صدمه ميزند و خشك ميشوند.

شكل پذيری آساني ندارند و بايد به آنها افزودنيهايي (فيلر) اضافه كرد.

از مهم ترين افزودني هايی كه در ساخت لاستيک ها به لاتكس اضافه مي شود، كربن سياه يا دوده صنعتي است.

به همين دليل خيلي از قطعات لاستيكی به ررنگ سياه هستند.

دوده مادهي افزودني اصلي است كه استحكام كافی را به لاستيك ميدهد و در

مقابل اشعه آفتاب و پارگي آن را مقاوم ميكند.

آيا هميشه دوده اضافه ميكنند؟

خير گاهی وقتها مواد ديگری هم اضافه ميكنند كه به خوبی دوده نيست ولي ميتواند استحكام را بالا ببرد و رنگ سياه به لاستيك ندهد.

مثل كف كفشها و … كه رنگدانه اضافه ميكنند.

سيليكاها و موادي كه استحكام اضافه ميكنند اما رنگ را تغيير نميدهند.

،  موادي مثل: خاك چيني، موادي كه مانع از اكسيد شدن لاستيك ميشوند و آنتي اكسيدان هستند .

اين مواد خستگی را كم ميكنند و در مقابل تركيبات اوزون لاستيك را مقاوم ميكنند كه ميتوانند مواد رنگي هم باشند.

افزودنيهايي كه باعث مي شوند مواد راحتتر و راونتر حركت كند و قرارگيري و خروج مواد از قالب آسانتر شود موادي مثل پلاستيزرها و روغنهاي روانكننده.

و در نهايت اگر به قطعات لاستيكي فوم مانند نياز دا شتيم بايد موادي اضافه شوند كه در حين شكلدهي مثل پليمرها بتواند واكنش دهد و گاز ايجاد كند و يا حتي گاهی گاز تزريق ميشود تا حالت اسفنجي ايجاد شود.

مثل مواقعي كه به درزگيرهايي از جنس لاستيك نياز داريم.

و غير از اينها خيلي جاها نياز هست قطعات لاستيكی با توجه به كاربرد، مواد افزودنی ديگری نياز داشته باشند.

مثل تايرها كه به الياف نياز داشتند و يا تسمه نقاله هايی كه حتما اليافی به صورت بافته شده دارند و يا سيم هایی

كه روي آنها لاستيك اندود شده است.

موادي اضافه ميشوند كه فرآيند ولگانايز شدن را تسريع ميكنند.

در صورتي كه اين مواد اضافه نشوند، فرآيند طولانيتر میشود.

شکل دهی

فرايند های شكل دهی ساخت لاستیک: ١.اكستروژن ٢.غلتك زني ٣.پوشش دهي ٤.قالب گيري

اکستروژن

غلتک زنی برای ساخت لاستیک:

غلتک زنی روشي ساده مانند نورد است.

يعني ما يك سری غلتک داريم و لاستيک ها را از بين اين غلتک ها عبور مي دهيم.

فاصله بين غلتک ها كمتر و كمتر مي شود و در حين عبور ضخامت قطعه لاستيكي كمتر مي شود تا نهايتا به ضخامتی كه ميخواهيم مي رسد.

البته در مورد حالت بادكردگی بايد حواسمان باشد كه بعد از اين كه قطعه از آخرين غلتک خارج شد ممكن است يك مقداری

ابعاد آن بزرگتر شود كه حتما بايد آن را به شكل مورد نظر برگرداند يا اينكه فاصله آخرين غلتك را كمتر بگيريم تا وقتي قطعه از

آن خارج شد به شكل نهايي برسد.

پوشش دهي(روكش دهي):

فرض كنيد شما ورقه فولادي را عبور مي دهيد و در ق سمت بعد مواد لاستيك از بين غلتك ها عبورميكند .

در نهايت با ضخامت مشخصي به قطعه فولادي مي چسبد.

اين تكنيكي است كه باز براي پليمر ها و روكش دهي سيم و كابل و ورقه ها ميتوان استفاده كرد .

طبيعتا بعد از آن بايد يك حرارت داشته باشيد كه اين عمل پخت قطعه يا پليمرزاسيون هم رخ دهد.

قالب گيری:

انواع قالب های ساخت عبارتند از: قالب هاي فشاری – قالب هاي انتقالی – قالب هاي تزريقی

قالب هاي فشاری:

ماده اوليه با فشار حركت ميكند و داخل قالب ساخت شكل ميگيرد.

البته پليسه هايي وجود دارد كه با بريدن پليسه ميتوان قطعه نهايي را بد ست آورد.

در واقع اين همان تكنيكی است كه در كف كفش ها استفاده ميشود و در مواردي كه كف كفش دورنگ است .

در دو مرحله ورقه هاي لاستيكي با رنگ هاي مختلف داخل قالب قرار ميگيرند و در مرحله بعد دو لايه رنگ روي هم قرار ميگيرند و حرارت ميبينند.

قالب هاي انتقالی:

در واقع قطعه لاستيكي خام در نيمه بالايي قرار گرفته و وقتي نيمه بالايي بسته ميشود .

از طريق مجراها ماده با فشار درون قالب ها قرار ميگيرد.

مشابه اين در پليمرها نيز وجود داشت.

قالب هاي تزريقی:

كاملا مشابه آن چيزي است كه در تزريق پلاستيك يا دايكست اتفاق می افتد.